Nowe prawo dla lepszego życia: ustawa o asystencji osobistej zmienia rzeczywistość osób z niepełnosprawnościami

 

Rozmowa osoby z niepełnosprawnością z asystentem – symbol wsparcia i niezależności

Czy wiesz, że osoby z niepełnosprawnościami w Polsce mogą już wkrótce zyskać realne wsparcie w codziennym życiu?

Wyobraź sobie Annę, kobietę z niepełnosprawnością ruchową, która codziennie zmaga się z prostymi czynnościami – wyjściem na zakupy, do lekarza, czy załatwieniem spraw urzędowych. Dotąd zdana była na rodzinę lub dobrą wolę sąsiadów. Teraz, dzięki ustawie o asystencji osobistej, Anna może zyskać niezależność, której potrzebuje, by prowadzić życie na własnych zasadach.

Czym jest asystencja osobista?

Asystencja osobista to usługa polegająca na wsparciu osoby z niepełnosprawnością w wykonywaniu codziennych czynności, których nie może zrealizować samodzielnie na równi z innymi. Może to być pomoc w poruszaniu się, czynnościach domowych, wyjściach do pracy, szkoły czy na wydarzenia społeczne.

Usługa asystencji osobistej jest dostosowana do indywidualnych potrzeb – to osoba z niepełnosprawnością decyduje, w czym dokładnie ma pomóc asystent i w jakim zakresie. Taka forma wsparcia pozwala zachować autonomię, a jednocześnie znacząco ułatwia funkcjonowanie w codziennym życiu.

Co zmienia ustawa?

Nowy projekt ustawy o asystencji osobistej wprowadza systemowe rozwiązania, które:

  • zapewniają stały i przewidywalny dostęp do usług asystenta,
  • wprowadzają możliwość wyboru własnego asystenta,
  • uznają asystencję za podstawowe prawo osób z niepełnosprawnościami,
  • integrują usługę z systemem pomocy społecznej i opieki zdrowotnej.

Ustawa zakłada również opracowanie jednolitych standardów świadczenia usług asystenckich oraz stworzenie krajowego rejestru asystentów osobistych, co ma zapobiec nieprawidłowościom i poprawić jakość wsparcia.

Kto będzie mógł skorzystać z asystenta?

Z usług asystenta będą mogły skorzystać osoby:

  • z niepełnosprawnością sprzężoną,
  • z niepełnosprawnością intelektualną,
  • z poważnymi ograniczeniami w poruszaniu się,
  • dzieci i dorośli posiadający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Dodatkowo, projekt ustawy zakłada elastyczność w zakresie godzin i formy świadczenia usług. Asystent będzie mógł towarzyszyć osobie z niepełnosprawnością w różnych kontekstach: od spraw urzędowych i edukacyjnych, po wyjazdy rekreacyjne czy spotkania towarzyskie. Takie podejście podkreśla, że celem asystencji nie jest opieka, ale wsparcie w niezależnym życiu.

Dlaczego ta zmiana jest tak ważna?

Do tej pory usługi asystenta były dostępne głównie w ramach projektów czasowych, finansowanych z Funduszu Solidarnościowego. Brakowało ciągłości i stabilności, a dostęp był ograniczony terytorialnie i liczbowo. Ustawa o asystencji osobistej ma to zmienić – wprowadza systemowe rozwiązanie, które daje realne wsparcie osobom z niepełnosprawnościami w całej Polsce.

Według danych Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób z Niepełnosprawnościami, w edycji programu asystencji w 2023 roku wzięło udział ok. 36 tys. osób. To jednak kropla w morzu potrzeb – w Polsce żyje ponad 4 mln osób z niepełnosprawnościami. Systemowa ustawa może zwiększyć skalę wsparcia i uczynić je bardziej dostępnym.

Jak wygląda procedura?

Projekt zakłada:

  • uproszczone wnioski składane do gminy lub wyznaczonego organu,
  • możliwość zgłoszenia własnego kandydata na asystenta,
  • finansowanie usług z budżetu państwa,
  • integrację z innymi świadczeniami i systemami (np. mObywatel, ZUS).

Ustawa przewiduje także szkolenia dla asystentów oraz wprowadzenie nadzoru nad jakością usług. Osoby korzystające z pomocy będą mogły wyrażać opinie i zgłaszać nieprawidłowości, co ma poprawić transparentność i jakość wsparcia.

Kiedy ustawa wejdzie w życie?

Projekt ustawy został zatwierdzony przez Stały Komitet Rady Ministrów i obecnie czeka na dalsze procedowanie w Sejmie. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, nowe przepisy mogą zacząć obowiązywać jeszcze w 2025 roku.

Warto zaznaczyć, że projekt spotkał się z pozytywnym odbiorem środowisk osób z niepełnosprawnościami i organizacji społecznych. W toku konsultacji zgłoszono jednak postulaty rozszerzenia katalogu uprawnionych osób oraz uproszczenia niektórych procedur.

Podsumowanie

Ustawa o asystencji osobistej to przełomowy krok w kierunku pełnego włączenia osób z niepełnosprawnościami w życie społeczne. Zapewnia nie tylko pomoc w codzienności, ale też szansę na niezależność, rozwój i aktywność. To zmiana, na którą czekało wiele osób – teraz możemy wspólnie zadbać o to, by jej wdrożenie przyniosło rzeczywiste korzyści.

Jeśli chcesz wspierać ten kierunek zmian – udostępnij ten artykuł, rozmawiaj o nim z innymi i bądź na bieżąco z pracami legislacyjnymi.

 

 


Źródła:

Decyzja o potrzebie wsparcia: co musisz wiedzieć, zanim odwiedzisz urząd

Analiza dokumentów i danych w kontekście zmian w systemie wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami.

Czy potrafisz wyobrazić sobie życie bez codziennego wsparcia? Dla wielu osób z niepełnosprawnościami asystent, rehabilitacja czy mieszkanie wspomagane to nie luksus, ale konieczność. Tymczasem zmiany w systemie orzekania i wprowadzenie decyzji o potrzebie wsparcia mogą wszystko wywrócić do góry nogami. Dlatego warto wiedzieć, co nas czeka.

Czym jest decyzja o potrzebie wsparcia?

Decyzja o potrzebie wsparcia to nowy dokument, który określa poziom potrzeb osoby z niepełnosprawnością. Na jego podstawie będą przyznawane różne formy pomocy, m.in.:

  • usługi asystenckie,
  • mieszkalnictwo wspomagane,
  • wsparcie w zatrudnieniu i edukacji,
  • świadczenia finansowe.

Od 1 stycznia 2024 roku decyzje są wydawane dla osób z najwyższym poziomem potrzeby wsparcia (87–100 punktów), a od 1 stycznia 2025 obejmą osoby z poziomem 78–86 punktów.

Warto podkreślić, że system ma charakter punktowy – ocenie podlega łącznie 25 obszarów funkcjonowania osoby, m.in. poruszanie się, komunikacja, samoobsługa, relacje społeczne. Każdy obszar ma przypisaną maksymalną liczbę punktów, co pozwala na bardziej indywidualne podejście do potrzeb konkretnej osoby.

Dlaczego wzbudza kontrowersje?

Choć intencje są dobre – dostosowanie wsparcia do realnych potrzeb – to wykonanie pozostawia wiele do życzenia. Samorządy i zespoły orzekające alarmują, że brakuje:

  • czasu na wdrożenie,
  • przeszkolenia pracowników,
  • narzędzi do oceny,
  • jasnych procedur,
  • wzoru decyzji,
  • odpowiedniego finansowania z budżetu państwa.

To wszystko może prowadzić do nierówności między województwami, a nawet do decyzji krzywdzących.

W praktyce mogą wystąpić sytuacje, w których dwie osoby z podobnymi ograniczeniami otrzymają zupełnie inne poziomy potrzeby wsparcia – w zależności od interpretacji przepisów przez dany urząd. To rodzi uzasadnione obawy o sprawiedliwość systemu i równość dostępu do świadczeń.

Czy decyzja zastąpi orzeczenie o niepełnosprawności?

Nie teraz. Oba dokumenty będą funkcjonować równolegle. Orzeczenie będzie potrzebne np. do uzyskania karty parkingowej czy zasiłku pielęgnacyjnego. Decyzja o potrzebie wsparcia dotyczy głównie dostępu do świadczenia wspierającego oraz innych usług społecznych.

Warto zaznaczyć, że system orzeczniczy w Polsce od lat wymaga reformy. Wprowadzenie nowej decyzji to krok w stronę bardziej funkcjonalnego podejścia, skupionego nie na diagnozie, lecz na realnych trudnościach życiowych.

Co grozi osobom, które nie złożą wniosku?

Brak decyzji może oznaczać utratę dostępu do dotychczasowego wsparcia. Ryzyko jest szczególnie duże w przypadku osób:

  • starszych,
  • samotnych,
  • z niepełnosprawnością intelektualną,
  • mieszkających na wsi,
  • niemających wsparcia bliskich.

Brak jasnych informacji może zniechęcić je do działania. Warto również pamiętać, że uzyskanie decyzji może być czasochłonne – od momentu złożenia wniosku do otrzymania dokumentu może minąć kilka miesięcy. Opóźnienia te mogą wpłynąć na płynność otrzymywanego wsparcia.

Jak się przygotować do złożenia wniosku?

Wniosek można złożyć elektronicznie lub papierowo. Dołącza się do niego:

  • kwestionariusz samooceny trudności,
  • dokumentację medyczną,
  • opinie specjalistów (lekarz, psycholog, terapeuta),
  • dokumentację potwierdzającą korzystanie z usług (jeśli dotyczy).

Warto już teraz:

  • przygotować dokumenty,
  • spisać swoje potrzeby,
  • skonsultować się z organizacją wspierającą osoby z niepełnosprawnościami,
  • śledzić informacje w swoim województwie.

Dobrze przygotowany wniosek to większa szansa na trafną decyzję. Osoby, które korzystają z pomocy organizacji pozarządowych, często otrzymują wsparcie w wypełnianiu dokumentów oraz przygotowywaniu uzasadnienia.

Co mówią samorządy i organizacje?

Zarzuty są poważne: chaos, brak finansów i ryzyko niesprawiedliwości. Związek Powiatów Polskich i Unia Metropolii Polskich apelują o opóźnienie wdrażania systemu i konsultacje z praktykami. Organizacje pozarządowe ostrzegają przed realnymi skutkami błędów: wykluczeniem i brakiem dostępu do podstawowego wsparcia.

Eksperci wskazują także na potrzebę prowadzenia ogólnopolskiej kampanii informacyjnej – takiej, która w zrozumiały sposób wyjaśni, czym jest decyzja o potrzebie wsparcia, kto może się o nią ubiegać i jak przebiega cała procedura.

Twoja reakcja ma znaczenie

Jeśli jesteś osobą z niepełnosprawnością lub jej opiekunem – nie czekaj. Dowiedz się, co dzieje się w Twoim województwie. Zgłaszaj pytania, informuj się, współpracuj z organizacjami. Udostępnij ten artykuł dalej, bo im więcej osób będzie świadomych, tym mniejsza szansa, że ktokolwiek zostanie pominięty.

Świadomość społeczna to pierwszy krok do zmiany. Jeśli masz wpływ na lokalne media, szkoły, placówki pomocowe – pomóż dotrzeć z tą wiedzą dalej. Każdy z nas może być częścią pozytywnej zmiany.

Źródła

 

Zmiany w programie „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” w 2025 roku – co to oznacza dla beneficjentów?

Osoba na wózku inwalidzkim korzystająca z pomocy asystenta podczas spaceru w plenerze.

Program wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami – co się zmienia?

Program „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” to kluczowa forma wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami, umożliwiająca im samodzielne funkcjonowanie w codziennym życiu. W 2025 roku program przejdzie istotne zmiany, które mają na celu rozszerzenie dostępności usług i ułatwienie dostępu do pomocy. Co oznaczają te zmiany dla beneficjentów programu?

Czym jest program „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” i dlaczego jest ważny?

Program „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” to usługa wspierająca osoby z niepełnosprawnościami, która pomaga w codziennych czynnościach takich jak:

  • Zakupy, przygotowywanie posiłków, higiena osobista,
  • Towarzyszenie w wizytach u lekarzy oraz załatwianiu spraw administracyjnych,
  • Udział w wydarzeniach kulturalnych, rekreacyjnych i innych aktywnościach społecznych.

Program jest finansowany z budżetu państwa, ale osoby wymagające większej liczby godzin wsparcia mogą być zobowiązane do dopłaty.

Zmiany w programie mają na celu wzrost samodzielności osób z niepełnosprawnościami i poprawę ich jakości życia. Dzięki asystentowi osoby te mogą bardziej niezależnie funkcjonować w codziennych sytuacjach, łatwiej korzystać z usług medycznych, a także aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym i zawodowym.

Planowane zmiany – większa dostępność programu

Rząd planuje zwiększyć liczbę osób, które skorzystają z programu, oraz dostosować zasady do rosnącego zapotrzebowania. W 2025 roku zapowiedziano:

  • Większy budżet – dodatkowe środki pozwolą na zatrudnienie większej liczby asystentów,
  • Szerszy zasięg – program obejmie większą liczbę osób, także tych, które dotąd nie mogły z niego skorzystać,
  • Nowe kryteria kwalifikacji – program zostanie dostępny dla szerszej grupy osób z niepełnosprawnościami,
  • Uproszczenie procedur – uproszczenie zasad i procesów ma przyspieszyć dostęp do usług.

Kto może zostać asystentem? Czy osoby z niepełnosprawnościami mogą same decydować, kto będzie im pomagał?

Wielu beneficjentów programu zgłaszało potrzebę możliwości zatrudnienia znajomych lub osób, którym ufają, jako swoich asystentów. Obecnie w wielu przypadkach musieli oni korzystać z usług obcych asystentów, co nie zawsze było komfortowe. Zgodnie z nowymi zapowiedziami rządu, w ramach zmian w 2025 roku program ma umożliwić osobom z niepełnosprawnościami zatrudnianie osób, które znają. Takie rozwiązanie ma zapewnić większy komfort psychiczny i ułatwić codzienne życie.

Korzyści z wyboru znajomego asystenta

Zatrudnianie znajomego asystenta może przynieść wielu korzyści:

  • Większe poczucie bezpieczeństwa: Osoby z niepełnosprawnościami często czują się bezpieczniej w towarzystwie osób, które znają i którym ufają.
  • Lepsza komunikacja: Z asystentem, którego dobrze się zna, łatwiej jest porozumieć się w sytuacjach wymagających zrozumienia i wrażliwości.
  • Dostępność usług: Znajome osoby mogą szybciej podjąć pracę jako asystenci, co jest szczególnie ważne w małych miejscowościach, gdzie dostęp do wykwalifikowanych pracowników jest ograniczony.

Jakie wyzwania stoją przed realizacją programu?

Mimo pozytywnych zmian, realizacja programu wiąże się z pewnymi wyzwaniami:

  • Braki kadrowe – konieczność przeszkolenia i zatrudnienia wystarczającej liczby asystentów.
  • Zapotrzebowanie na usługi asystenckie – mimo zwiększenia budżetu, zapotrzebowanie na asystentów jest ogromne, a usługi mogą być dostępne tylko w określonym limicie godzinowym.
  • Dostępność w mniejszych miejscowościach – w dużych miastach usługi asystenckie są bardziej dostępne, ale w mniejszych miejscowościach ich dostępność może być ograniczona.

Jak skorzystać z programu?

Aby skorzystać z usług asystenta, osoby z niepełnosprawnością powinny:

  1. Sprawdzić, czy ich miejscowość bierze udział w programie – informacje dostępne są w urzędach gmin i na stronach internetowych Ministerstwa Rodziny.
  2. Złożyć wniosek – procedura obejmuje wypełnienie formularza i dostarczenie orzeczenia o niepełnosprawności.
  3. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, osoba zostanie przydzielona do asystenta, a także ustali się harmonogram wsparcia.

Podsumowanie

Program „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” w 2025 roku przejdzie istotne zmiany, które mają na celu zwiększenie dostępności usług asystenckich, ułatwienie procesu aplikacji oraz rozszerzenie grupy beneficjentów. Zatrudnianie znanych asystentów to kluczowa zmiana, która zapewni większy komfort beneficjentom i wpłynie na jakość ich życia. Choć program nie jest całkowicie bezpłatny, oferuje realną szansę na większą samodzielność i aktywność osób z niepełnosprawnościami.

Co sądzisz o tych zmianach? Jakie jeszcze udogodnienia mogłyby zostać wprowadzone w programie? Podziel się swoją opinią w komentarzu!


Źródła:

Asystent osobisty – wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami

Asystent osobisty – wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami

W ostatnim czasie tematyka wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami stała się szczególnie istotna, zarówno w debacie publicznej, jak i w działaniach legislacyjnych. Wprowadzenie usługi asystenta osobistego to jeden z kluczowych kroków zmierzających do poprawy jakości życia tej grupy społecznej. Jak wygląda procedura otrzymania takiego wsparcia, kto może z niego skorzystać i jakie zmiany są planowane w programie? Oto szczegóły.

Kim jest asystent osobisty i jakie są jego zadania?

Asystent osobisty to osoba wspierająca osoby z niepełnosprawnościami w codziennych czynnościach, umożliwiająca im bardziej niezależne funkcjonowanie. Do głównych zadań asystenta należą:

  • Pomoc w przemieszczaniu się, np. towarzyszenie podczas spacerów czy transport do pracy, szkoły lub innych miejsc.
  • Wsparcie w zakupach i załatwianiu spraw urzędowych.
  • Pomoc w korzystaniu z instytucji kultury, takich jak kina, teatry czy muzea.

Celem tej usługi jest wspieranie osób z niepełnosprawnościami w realizacji ich planów życiowych oraz zwiększanie ich aktywności zawodowej i społecznej.

Dla kogo przeznaczona jest usługa asystenta osobistego?

Program jest skierowany do osób posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Z usługi mogą korzystać zarówno dorośli, jak i dzieci, którym asystent pomaga w codziennym funkcjonowaniu oraz uczestniczeniu w życiu społecznym. W przypadku dzieci wsparcie to jest także dużym ułatwieniem dla rodziców lub opiekunów.

Program szczególnie odpowiada potrzebom osób, które:

  • Mają trudności z samodzielnym poruszaniem się.
  • Potrzebują wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności.
  • Chcą zwiększyć swoją aktywność społeczną lub zawodową, ale brakuje im odpowiedniego wsparcia.

Jak można uzyskać wsparcie asystenta osobistego?

Proces ubiegania się o pomoc zależy od lokalnych zasad, jednak zazwyczaj obejmuje kilka kroków:

  1. Złożenie wniosku – Formularze dostępne są w lokalnych ośrodkach pomocy społecznej lub na stronach internetowych gmin.
  2. Przedstawienie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – Dokument ten jest niezbędny do rozpatrzenia wniosku.
  3. Określenie potrzeb – Wnioskodawca wskazuje, jakiego rodzaju wsparcia potrzebuje.
  4. Czekanie na decyzję – Po weryfikacji dokumentów i potrzeb, instytucja realizująca program podejmuje decyzję o przyznaniu wsparcia.

Nowe zmiany w programie asystenta osobistego

10 grudnia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało w Rządowym Centrum Legislacji projekt zmian w programie wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. W dokumencie przewidziano:

  • Zwiększenie liczby godzin pomocy świadczonej przez asystentów.
  • Wyższe finansowanie programu ze środków budżetowych.
  • Rozszerzenie grup beneficjentów, którzy mogą ubiegać się o wsparcie.

Planowane zmiany mają na celu ułatwienie dostępu do usług asystenckich oraz ich dostosowanie do realnych potrzeb osób korzystających z programu.

Zalety programu asystenta osobistego

Wsparcie asystenta osobistego przynosi liczne korzyści zarówno osobom z niepełnosprawnościami, jak i ich rodzinom. Do najważniejszych zalet należą:

  • Większa niezależność – osoby z niepełnosprawnościami mogą realizować swoje cele zawodowe i życiowe.
  • Odciążenie opiekunów – asystent wspiera rodziny w codziennej opiece.
  • Integracja społeczna – korzystanie z tej usługi umożliwia pełniejsze uczestnictwo w życiu społecznym.

Wyzywania stojące przed programem

Pomimo licznych zalet, program wymaga dalszego rozwoju. Największe wyzwania to:

  • Niedostateczna liczba wykwalifikowanych asystentów.
  • Zbyt mała liczba godzin wsparcia, które często nie pokrywają wszystkich potrzeb.
  • Skomplikowane procedury administracyjne.

Podsumowanie

Usługa asystenta osobistego to krok w stronę zwiększenia niezależności osób z niepełnosprawnościami i poprawy ich jakości życia. Planowane zmiany w programie dają nadzieję na lepsze dostosowanie tej pomocy do potrzeb beneficjentów.

Czy korzystasz lub znasz kogoś, kto korzysta z tej formy wsparcia? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzu!