Wstęp
Czy zdarzyło Ci się długo czekać na decyzję o orzeczeniu o niepełnosprawności? Czy zmagasz się z biurokracją i niepewnością dotyczącą świadczeń? W 2025 roku wchodzą w życie nowe przepisy, które mają uprościć ten proces. W artykule wyjaśniamy, co się zmienia, jakie korzyści przyniesie nowy system i na co zwrócić uwagę, składając wniosek.
Co się zmienia w systemie orzekania?
1. Krótszy czas oczekiwania na decyzję
Nowy system wprowadza sztywne terminy:
- 3 miesiące na wydanie orzeczenia w pierwszej instancji,
- 2 miesiące na rozpatrzenie odwołania.
Dzięki temu osoby z niepełnosprawnościami nie będą musiały czekać latami na decyzję. W przypadku przekroczenia terminów, wnioskodawca będzie miał prawo do złożenia skargi administracyjnej lub dochodzenia swoich praw w sądzie. To duża zmiana w porównaniu do wcześniejszych przepisów, które nie przewidywały żadnych ograniczeń czasowych. Reforma ma również na celu eliminację nierówności w różnych regionach kraju, gdzie czas oczekiwania na orzeczenie potrafił się znacząco różnić.
2. Większa liczba specjalistów w komisjach
Nowe przepisy ułatwiają zatrudnianie lekarzy i ekspertów, eliminując wymóg stosowania przepisów o zamówieniach publicznych. Oznacza to, że w komisjach będzie więcej specjalistów, w tym diabetologów, neurologów czy psychologów, co przełoży się na bardziej rzetelne decyzje. Brak odpowiednich ekspertów w komisjach często prowadził do błędnych decyzji, które wymuszały konieczność odwołań, co tylko wydłużało cały proces. Teraz, dzięki uproszczeniu procesu rekrutacji, zespoły orzecznicze będą mogły działać sprawniej i skuteczniej.
3. Elektroniczny system weryfikacji orzeczeń
Orzeczenia będą dostępne w centralnej bazie danych, dzięki czemu:
- pracodawcy i instytucje będą mogły łatwo je zweryfikować,
- osoby z niepełnosprawnościami nie będą musiały dostarczać papierowych dokumentów,
- zmniejszy się ryzyko fałszerstw i nieaktualnych orzeczeń w obiegu.
Dodatkowo, nowy system ma na celu automatyczne powiadamianie wnioskodawców o statusie ich sprawy, co pozwoli uniknąć zagubionych dokumentów i usprawni komunikację między urzędami a osobami ubiegającymi się o orzeczenie.
4. Automatyczne przedłużanie kart parkingowych
Karty parkingowe będą ważne przez cały okres obowiązywania orzeczenia. Nie będzie już konieczności składania osobnych wniosków i przechodzenia dodatkowych procedur. To szczególnie ważne dla osób z niepełnosprawnościami ruchowymi, które często borykają się z ograniczeniami w mobilności. Ułatwienia te mają na celu poprawę jakości życia poprzez eliminację zbędnych formalności.
5. Skrócony okres przechowywania dokumentacji
Nowe regulacje zmniejszają obowiązkowy czas przechowywania akt orzeczniczych z 50 do 20 lat, co ma obniżyć koszty administracyjne i uprościć zarządzanie danymi. Dzięki tej zmianie urzędy będą mogły efektywniej gospodarować przestrzenią archiwalną oraz środkami na przetwarzanie dokumentacji.
6. Łatwiejszy dostęp do turnusów rehabilitacyjnych
Osoby z niepełnosprawnościami będą mogły korzystać z usług pensjonatów i ośrodków rehabilitacyjnych wraz z psami asystującymi, pod warunkiem posiadania odpowiednich dokumentów potwierdzających status psa asystującego. W niektórych ośrodkach mogą obowiązywać dodatkowe zasady dotyczące zakwaterowania. To ważna zmiana, która zwiększa dostępność wsparcia i poprawia jakość usług dla osób z niepełnosprawnościami.
Korzyści dla osób z niepełnosprawnościami
Dzięki nowym przepisom:
- czas oczekiwania na decyzję zostanie skrócony,
- procedury będą mniej skomplikowane,
- osoby z niepełnosprawnościami zyskają lepszy dostęp do rehabilitacji i wsparcia,
- pracodawcy i instytucje będą miały łatwiejszy dostęp do informacji o orzeczeniach,
- zmniejszą się formalności związane z kartami parkingowymi,
- wprowadzenie cyfrowych powiadomień usprawni komunikację z urzędami.
Jak przygotować się do zmian?
- Jeśli masz stare orzeczenie, sprawdź jego ważność – dzięki nowym przepisom może zostać automatycznie przedłużone.
- Zbierz odpowiednie dokumenty medyczne – im lepiej przygotowana dokumentacja, tym większa szansa na szybkie rozpatrzenie wniosku.
- Śledź aktualne informacje – zmiany mogą być wprowadzane stopniowo, dlatego warto być na bieżąco.
- Sprawdzaj oficjalne źródła – wszystkie nowe przepisy znajdziesz na stronie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
- Zarejestruj się w systemie elektronicznym – nowa platforma umożliwi szybkie składanie i monitorowanie statusu wniosku.
Podsumowanie
Nowy system orzekania o niepełnosprawności w 2025 roku to krok w stronę uproszczenia procedur i poprawy sytuacji osób z niepełnosprawnościami. Skrócenie terminów, wprowadzenie centralnej bazy orzeczeń oraz automatyczne przedłużanie niektórych uprawnień to zmiany, które mogą realnie ułatwić życie. Reforma ta stanowi odpowiedź na liczne postulaty organizacji wspierających osoby z niepełnosprawnościami.
Źródła
- Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – Nowy system orzekania o niepełnosprawności
- Infor – Orzekanie o niepełnosprawności: nowy system zatwierdzony
- LegalIS – Skrócenie okresu przechowywania dokumentacji i zmiany w rekrutacji specjalistów
- Serwisy Gazeta Prawna – Elektroniczna weryfikacja orzeczeń
- Prawo – Przedłużenie ważności orzeczeń i świadczenie wspierające
- GOV.PL – Nowe świadczenie wspierające
