Każdy pracownik potrzebuje odpoczynku, ale osoby z niepełnosprawnością często muszą dodatkowo dbać o zdrowie i regenerację. Polskie prawo przewiduje dla nich dodatkowy urlop wypoczynkowy oraz zwolnienie na turnusy rehabilitacyjne. W tym artykule wyjaśniamy, komu przysługuje ten przywilej, jakie są zasady jego przyznawania i jak z niego skorzystać.
Czym jest dodatkowy urlop dla osób z niepełnosprawnością?
Dodatkowy urlop to przywilej wynikający z ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Jest on niezależny od standardowego urlopu wypoczynkowego i przysługuje osobom, które spełniają określone warunki.
Dla wielu pracowników z niepełnosprawnością ten urlop stanowi istotne wsparcie w dbaniu o zdrowie. Pozwala na odpoczynek, regenerację organizmu oraz uczestnictwo w specjalistycznych turnusach rehabilitacyjnych. Warto pamiętać, że dodatkowy urlop nie zastępuje standardowego urlopu wypoczynkowego – jest to odrębne uprawnienie wynikające z przepisów.
Komu przysługuje dodatkowy urlop?
Prawo do dodatkowego urlopu i zwolnienia na turnus rehabilitacyjny przysługuje osobom, które:
- posiadają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
- są zatrudnione na umowę o pracę,
- przepracowały co najmniej rok od momentu uzyskania orzeczenia.
Jakie są zasady przyznawania dodatkowego urlopu?
- Wymiar: 10 dni roboczych rocznie.
- Naliczanie: Niezależnie od standardowego urlopu wypoczynkowego.
- Niewykorzystane dni: Dodatkowy urlop wypoczynkowy powinien zostać wykorzystany w danym roku kalendarzowym. Może być przeniesiony na następny rok zgodnie z zasadami określonymi w Kodeksie pracy.
- Formalności: Wniosek do pracodawcy oraz aktualne orzeczenie o niepełnosprawności.
Przykład: Anna, która posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, pracuje na umowę o pracę w firmie IT. Po roku od uzyskania orzeczenia złożyła wniosek o dodatkowy urlop. Pracodawca był zobowiązany go przyznać, dzięki czemu Anna mogła skorzystać z dodatkowego wypoczynku.
Zwolnienie od pracy na turnus rehabilitacyjny
Osoby z niepełnosprawnością mogą skorzystać z dodatkowego zwolnienia od pracy na turnusy rehabilitacyjne – do 21 dni roboczych rocznie.
- Konieczne jest zaświadczenie od lekarza.
- Wniosek do pracodawcy powinien być złożony z odpowiednim wyprzedzeniem.
- Zwolnienie jest płatne, a jego koszt pokrywa pracodawca.
Przykład: Tomasz, pracownik zakładu produkcyjnego, posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Jego lekarz zalecił mu turnus rehabilitacyjny, dlatego Tomasz złożył stosowne dokumenty do pracodawcy. Po zaakceptowaniu wniosku, mógł skorzystać z trzytygodniowego pobytu w specjalistycznym ośrodku rehabilitacyjnym.
Czy pracodawca może odmówić przyznania urlopu?
Pracodawca nie może odmówić przyznania dodatkowego urlopu wypoczynkowego, jeśli pracownik spełnia warunki ustawowe. Może natomiast przesunąć termin zwolnienia na turnus rehabilitacyjny, jeśli zakłócałoby to funkcjonowanie zakładu pracy.
Inne przywileje dla osób z niepełnosprawnością
- Obniżona norma czasu pracy – maksymalnie 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo.
- Zakaz pracy w nocy i nadgodzinach – chyba że pracownik wyrazi zgodę oraz pozwoli na to lekarz medycyny pracy.
- Dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika z niepełnosprawnością – pracodawcy mogą otrzymać wsparcie finansowe z PFRON.
Dlaczego warto skorzystać z dodatkowego urlopu?
Dodatkowy urlop to szansa na lepszą regenerację, uniknięcie przeciążenia i możliwość skorzystania z rehabilitacji. Przykłady takich urlopów pokazują, że wielu pracowników wykorzystuje je na wypoczynek lub zabiegi poprawiające ich zdolności do pracy. Warto pamiętać, że przestrzeganie tych praw przez pracodawcę jest obowiązkowe i w razie problemów można skonsultować się z Państwową Inspekcją Pracy.
Podsumowanie
Dodatkowy urlop dla osób z niepełnosprawnością to ważne wsparcie, które pozwala dostosować życie zawodowe do potrzeb zdrowotnych. Jeśli posiadasz orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, warto skorzystać z tego prawa.
Źródła:
- Kadry.infor.pl – Dłuższy urlop dla niepełnosprawnych
- Infor.pl – 21 dni dodatkowego wolnego
- Dodatkowy urlop wypoczynkowy – Art. 19
- 5 świadczeń dla pracowników niepełnosprawnych w 2025 r.