Czy osoba z niepełnosprawnością może czuć się naprawdę bezpieczna? Wydarzenia z Głuszyny, gdzie znajomy brutalnie zaatakował osobę z niepełnosprawnością, pokazują, że odpowiedź wciąż brzmi: nie. Ten artykuł to komentarz społeczny, apel i przewodnik – dla osób z niepełnosprawnościami, ich rodzin i bliskich – byśmy wspólnie przestali milczeć wobec przemocy.
Wstrząsający przykład z Głuszyny
W miejscowości Głuszyna w województwie opolskim doszło do dramatycznego wydarzenia. 56-letni mężczyzna miał napadnięć na swojego znajomego z niepełnosprawnością. Sprawca, według doniesień, używał przemocy fizycznej, próbował dusić ofiarę, a także pozbawił ją środków finansowych. Policja zareagowała zdecydowanie, zatrzymując podejrzanego i kierując sprawę do sądu.
To zdarzenie budzi szczególny niepokój, ponieważ dotyczyło relacji znajomości – osoby, która powinna dawać wsparcie i poczucie bezpieczeństwa. Historia z Głuszyny nie jest wyjątkiem, lecz częścią większego problemu – przemocy wobec osób z niepełnosprawnościami w Polsce i na świecie.
Inne przypadki przemocy – dramaty, które uczą
Za murami instytucji
Raport Human Rights Watch ujawnił przypadki przemocy w polskich instytucjach opiekuńczych. Kobiety i dziewczęta z niepełnosprawnościami były bite, upokarzane, izolowane i karane poprzez pozbawianie podstawowych potrzeb. To pokazuje, że nawet tam, gdzie miała być opieka, często kryją się zagrożenia.
Przemoc seksualna – ukryty problem
Badania Fundacji STER wskazują, że aż 20% kobiet z niepełnosprawnościami doświadczyło gwałtu. Jednak tylko 1 na 10 takich przypadków została zgłoszona policji. Kobiety z niepełnosprawnościami są dziesięciokrotnie bardziej narażone na przemoc niż kobiety bez niepełnosprawności. To dramatyczne liczby, które mówią o skali problemu, ale także o barierach w zgłaszaniu przestępstw.
Codzienna przemoc psychiczna i ekonomiczna
Z badań Niebieskiej Linii wynika, że niemal 40% osób z niepełnosprawnościami doświadcza izolacji, a prawie tyle samo – odbierania dóbr materialnych. To mniej widoczna przemoc, ale równie wyniszczająca.
Dlaczego osoby z niepełnosprawnościami są szczególnie narażone?
-
Zależność od innych – osoby wymagające wsparcia codziennego mają ograniczone możliwości obrony i zgłoszenia sprawy.
-
Stereotypy i bagatelizowanie – przemoc wobec osoby z niepełnosprawnością bywa usprawiedliwiana jako „problemy wychowawcze” czy „trudne zachowanie”.
-
Bariery prawne i proceduralne – w wielu przypadkach to ofiara musi sama wnieść sprawę do sądu, co jest ogromnym obciążeniem.
-
Izolacja społeczna – brak wsparcia rówieśniczego, ograniczony dostęp do sieci pomocowych sprzyja bezkarności sprawców.
Jak rozpoznać przemoc wobec osoby z niepełnosprawnością?
Przemoc nie zawsze oznacza siniaki. Może objawiać się subtelniej:
-
wycofanie i lęk,
-
nagłe pogorszenie zdrowia psychicznego,
-
ograniczenie kontaktów z rodziną i przyjaciółmi,
-
brak dostępu do pieniędzy czy rzeczy osobistych,
-
niewytłumaczalne urazy lub zły stan higieny.
Każdy z tych sygnałów powinien być alarmem.
Co robić, gdy podejrzewamy przemoc?
-
Nie ignorować – milczenie daje sprawcy poczucie bezkarności.
-
Zgłosić sprawę – na policję, do ośrodka pomocy społecznej, organizacji pozarządowej.
-
Dokumentować – zbierać dowody: zdjęcia, świadectwa, notatki.
-
Szukaj wsparcia – są organizacje specjalizujące się w pomocy osobom z niepełnosprawnościami.
-
Działać nawet anonimowo – każdy sygnał może ocalić zdrowie lub życie.
Przykład – historia Anny
Anna, kobieta z niepełnosprawnością ruchową, korzystała z pomocy sąsiada w codziennych zakupach. Początkowo była wdzięczna za wsparcie, jednak po pewnym czasie sąsiad zaczął kontrolować jej finanse i ograniczać kontakty z rodziną. Anna nie miała odwagi zgłosić sprawy, dopóki jej siostra nie zauważyła, że Anna wygląda na zastraszoną i zaniedbaną. Dzięki szybkiej reakcji bliskich sprawę udało się zgłosić, a Anna otrzymała wsparcie organizacji antyprzemocowej.
To przykład pokazujący, że czujność rodziny i otoczenia może uratować ofiarę przed długotrwałym cierpieniem.
Podsumowanie – co musimy zapamiętać?
-
Przemoc wobec osób z niepełnosprawnościami to realny, powszechny problem.
-
Sprawcami bywają zarówno osoby obce, jak i bliscy.
-
Ofiary często nie zgłaszają przemocy – bariery systemowe i społeczne są ogromne.
-
Każdy z nas ma obowiązek reagować na sygnały krzywdy.
-
Solidarność, empatia i czujność to najlepsze narzędzia ochrony.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jak zgłosić przemoc wobec osoby z niepełnosprawnością?
Można dzwonić na 112, zgłosić sprawę na policję lub do ośrodka pomocy społecznej. Istnieją też bezpłatne infolinie i organizacje pozarządowe.
Czy mogę zgłosić sprawę anonimowo?
Tak, wiele instytucji przyjmuje anonimowe zgłoszenia. Nawet jeśli nie chcemy podawać swoich danych, warto reagować.
Jakie formy przemocy są najczęstsze?
Fizyczna, psychiczna i ekonomiczna. Często spotykane jest też zaniedbanie oraz izolowanie ofiar od otoczenia.
Co mogę zrobić jako rodzina lub sąsiad?
Być uważnym, nie bagatelizować sygnałów, wspierać w kontakcie z policją i organizacjami pomocowymi.
Źródła
-
gov.pl – Areszt dla 56-letniego mężczyzny podejrzanego o rozbój na niepełnosprawnym znajomym – opis zatrzymania sprawcy.
-
Opolska360.pl – Rozbój na osobie niepełnosprawnej w Głuszynie – szczegóły sprawy.
-
Radio Opole – Za duszenie niepełnosprawnego może trafić do więzienia – kontekst zdarzenia.
-
Raporty Human Rights Watch, Fundacji STER, Niebieskiej Linii – statystyki i opisy innych przypadków przemocy wobec osób z niepełnosprawnościami.
💜 Wesprzyj nas, jeśli możesz
Działamy już ponad 20 lat – tworzymy miejsce spotkań, rozmów i wsparcia dla wszystkich, którym bliska jest empatia i otwartość.
Portal jest całkowicie bezpłatny, a rozwija się dzięki osobom, które chcą pomóc nam dalej działać.
☕ buycoffee.to/ipon • 💙 patronite.pl/ipon
Dziękujemy za każdą kawkę i dobre słowo. Razem możemy więcej. 💫
