Z dniem 31 marca 2025 roku wiele orzeczeń o niepełnosprawności oraz kart parkingowych, których ważność została przedłużona w związku z pandemią COVID-19, straci swoją ważność. Dotyczy to dokumentów, które pierwotnie miały wygasnąć do 30 września 2024 roku, ale na mocy przepisów przejściowych ich ważność została przedłużona do końca marca 2025. Od 1 kwietnia 2025 roku nie będą już honorowane. Osoby posiadające takie orzeczenia muszą podjąć odpowiednie kroki, aby nie utracić przysługujących im ulg i świadczeń. Problem ten może dotknąć setki tysięcy osób w Polsce.
Które orzeczenia tracą ważność?
Orzeczenia o niepełnosprawności oraz stopniu niepełnosprawności, których ważność została przedłużona na mocy przepisów związanych z pandemią, wygasną z dniem 31 marca 2025 roku. Dotyczy to również kart parkingowych wydanych na podstawie tych orzeczeń. Jeśli osoba nie uzyska do tego czasu nowego orzeczenia, straci prawo do wielu ulg i świadczeń – nie tylko finansowych, ale również organizacyjnych, jak np. możliwość parkowania na miejscach dla osób z niepełnosprawnościami.
Na przykład: pani Anna z Poznania, która otrzymała orzeczenie w 2018 roku na trzy lata, miała je ważne do 2021 roku. Dzięki przepisom covidowym jej dokument był honorowany aż do końca marca 2025. Jeśli nie złoży wniosku o nowe orzeczenie i nie otrzyma go do 1 kwietnia, straci dostęp do zasiłku pielęgnacyjnego i nie będzie mogła korzystać z ulgi w komunikacji miejskiej.
Jakie są konsekwencje utraty ważności orzeczeń?
Utrata ważności orzeczenia o niepełnosprawności wiąże się z zakończeniem prawa do wielu ulg i świadczeń, takich jak:
- Zasiłek pielęgnacyjny,
- Zniżki w komunikacji miejskiej i dalekobieżnej,
- Dofinansowania do turnusów rehabilitacyjnych i sprzętu rehabilitacyjnego,
- Dodatkowe dni urlopu wypoczynkowego,
- Ulgi podatkowe w ramach PIT,
- Prawo do świadczenia wspierającego,
- Możliwość korzystania z karty parkingowej.
Dla wielu osób oznacza to również wstrzymanie wypłat świadczeń, które stanowią podstawowe źródło utrzymania. W przypadku opiekunów może to też oznaczać konieczność rezygnacji z innych form wsparcia.
Przykład: pan Krzysztof z Lublina, który opiekuje się niepełnosprawnym synem, korzystał ze świadczenia pielęgnacyjnego. Jego syn miał orzeczenie ważne do 2020 roku. Dzięki przepisom przejściowym świadczenie było wypłacane nadal, ale jeśli nie złoży wniosku o nowe orzeczenie i nie otrzyma go na czas, wypłaty mogą zostać wstrzymane.
Co należy zrobić, aby zachować uprawnienia?
Aby uniknąć utraty przysługujących ulg i świadczeń, osoby posiadające orzeczenia tracące ważność 31 marca 2025 roku powinny:
- Złożyć wniosek o nowe orzeczenie – jak najszybciej, najlepiej osobiście lub przez ePUAP do miejskiego lub powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności.
- Uzyskać zaświadczenie o złożeniu wniosku – dokument ten jest niezbędny, aby obecne orzeczenie było ważne do czasu wydania nowego, ale nie dłużej niż do 31 marca 2025.
- Zgromadzić potrzebną dokumentację – aktualne opinie lekarskie, wyniki badań, zaświadczenia od specjalistów.
- Monitorować status wniosku – szczególnie jeśli decyzja nie nadchodzi w przewidywanym czasie.
- Zabezpieczyć kopie dokumentów – dla bezpieczeństwa warto mieć wersje elektroniczne i papierowe.
Można też zwrócić się o pomoc do organizacji pozarządowych, które wspierają osoby z niepełnosprawnościami – pomagają w wypełnianiu dokumentów i kontakcie z urzędami.
Karty parkingowe
Karty parkingowe, których ważność została przedłużona na mocy przepisów covidowych, również przestaną obowiązywać 31 marca 2025 roku. Utrata ważności karty może skutkować mandatem (do 1200 zł) i punktami karnymi za nieuprawnione parkowanie.
Ważne: samo uzyskanie nowego orzeczenia nie wystarczy. Trzeba również złożyć osobny wniosek o nową kartę parkingową. Karta zostanie wydana tylko na podstawie ważnego orzeczenia z odpowiednim wpisem.
Przykład: pani Elżbieta z Wrocławia, korzystająca z karty parkingowej przy codziennych dojazdach do pracy, nie zdążyła złożyć wniosku o nową kartę mimo uzyskania świeżego orzeczenia. Efekt? Kontrola straży miejskiej i mandat, który – w jej sytuacji – był nie tylko obciążeniem finansowym, ale też dużym stresem.
Podsumowanie
Zbliżający się termin 31 marca 2025 roku to kluczowy moment dla tysięcy osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Brak działań może skutkować utratą świadczeń, ulg oraz uprawnień. Warto zająć się tym już teraz – złożyć wniosek, zadbać o dokumentację i śledzić komunikaty. Proaktywne podejście daje szansę na zachowanie ciągłości wsparcia i uniknięcie stresu.
Jeśli znasz kogoś, kto może być tym dotknięty – udostępnij mu ten artykuł. Twoja reakcja może pomóc uniknąć realnych problemów.
Źródła
- Rynek Zdrowia – Orzeczenia i karty parkingowe ważne tylko do 31 marca 2025
- PFRON – Zmiany w przepisach dotyczących przedłużania orzeczeń
- Radio Zet – Czas na orzeczenie tylko do 31 marca
